Verdrinkend Land

U bevindt zich hier: Home / Verdrinkend Land

  • Project ‘Verdrinkend Land’

Verdrinkend Land

Eind 2015 raakte Dennis Notenboom van stichting WO2GO in gesprek met Jaap Reedijk, de maker van het kunstwerk van de gebroeders Boomsma dat is geplaatst aan het Vingerling in Middelharnis. De stichting wilde graag de enigszins onderbelichte inundatie van Goeree-Overflakkee tijdens de Tweede Wereldoorlog weer in beeld brengen en zo de herinnering leven houden. De markante tweelingbroers Han en Rien zouden hierin een belangrijk rol spelen. Zij hadden namelijk tijdens de Tweede Wereldoorlog, met gevaar voor eigen leven, vele foto’s van het onder water gezette gebied gemaakt. Deze unieke fotocollectie publiceerde zij vlak na de oorlog in het boek ‘Verdrinkend Land, een illegale foto-documentatie’.

Jaap Reedijk, een bewonderaar van het werk van de Boomsma’s, maar ook van hen als mens, wilde graag meewerken en zo werden de eerste stappen gezet voor het project ‘Verdrinkend Land’. In 2016 voegde ook Alex van Kampen van ‘Dink’ op uitnodiging van WO2GO zich bij Jaap en Dennis. Het creatief bureau (destijds nog Sfa Print geheten) was voor de stichting geen onbekende, want het had al diverse WO2GO projecten met de nodige stijl en creativiteit tot een succesverhaal gemaakt. Met dit drietal werden de eerste ideeën en schetsen gemaakt en was Verdrinkend Land definitief geboren.

Dankzij subsidies van de Erfgoedlijn Goeree-Overflakkee (provincie Zuid-Holland) en Prins Bernhard Cultuurfonds en co-financiering en hulp van diverse lokale partijen kon ‘Verdrinkend Land’ uiteindelijk gerealiseerd worden. Eind 2018 waren na vele uren hard werken de acht onderdelen uit het project gereed en werd het op 23 januari 2019, nagenoeg exact 75 jaar nadat de inundatie in gang was gezet, gepresenteerd en onthuld.

Voorbereidingen voor Verdrinkend Land.

verdrinkendland.nl

Als belangrijkste bron voor het vertellen van het verhaal over de inundatie van 1944/45 op Goeree-Overflakkee is deze website ontwikkeld. De website staat bol van o.a. uniek fotomateriaal, bevat evacuatieverhalen en interviews met mensen die de onderwaterzetting aan de lijve hebben meegemaakt en functioneert daarnaast als overkoepelend geheel en kapstok voor de projectonderdelen van Verdrinkend Land. Zo is de website bijvoorbeeld een uitermate goede hulp bij het ontwikkelde educatiepakket. Door de eenvoudige opzet, de simpele manier van navigeren en het gebruik van interactieve content is het voor schoolkinderen een uitermate geschikt medium.

De website is in zijn geheel responsive en dus goed te benaderen vanaf de computer, tablet maar ook smartphone. Dit is belangrijk, omdat er via diverse projectonderdelen die zijn geplaatst in het voormalige ‘natte gebied’, naar de website wordt verwezen door middel van zogenaamde QR-codes.

Kunstwerk ‘de Nooddijk’

In eerste instantie zou de inundatie nog uitgebreider zijn. Het plan was om het eiland van Ooltgensplaat tot aan Melissant onder water te zetten. Een aantal lokale bestuurders en met name ir. G. Terluin van de Provinciale Waterstaat Zuid-Holland pleitten bij de Duitse legerleiding voor een alternatief plan: de dorpen Middelharnis, Sommelsdijk, Dirksland en Melissant sparen voor de onderwaterzetting. Dat kon door de aanleg van een aantal nooddijken. De Duitsers keurden dit plan uiteindelijk goed met als voorwaarde dat de dijken binnen tien dagen klaar moesten zijn. Dat lukte…

Ter herinnering is een kunstwerk gecreëerd door Jaap Reedijk, in de vorm van een stukje nooddijk, dat symbool staat voor de onverzettelijkheid en saamhorigheid van de eilandbewoners in hun strijd tegen het water en de Duitse bezetter. Het is in nauwe samenwerking met constructiebedrijf de Roon en Infraservice R. Vis geplaatst aan de Philiphoofjesweg in Dirksland. Het staat op exact dezelfde locatie, als waar in februari 1944 de nooddijk het dorp beschermde tegen het inundatiewater.

Educatiepakket

Verdrinkend Land is een lessenserie voor groep 7 en 8 over het onder water zetten van delen van Goeree-Overflakkee in de jaren 1944- 1945 van de Tweede Wereldoorlog. In het project staan oude foto’s van de inundatie en nieuwe, door de leerlingen zelfgemaakte foto’s van het dorp centraal. De leerlingen onderzoeken verschillende situaties waarbij land onder water komt te staan, ze bekijken specifiek de inundatie van Goeree-Overflakkee en zij leren gevoelens en ervaringen uit te drukken in een gedicht.

Bij de lessen wordt gebruik gemaakt van foto’s en interviews van mensen die de inundatie hebben meegemaakt welke te vinden zijn op deze website.

Animatie Verdrinkend Land

Voor veel mensen en met name kinderen is inundatie een moeilijk woord en een niet tastbaar historisch element. Toch is inundatie vaak nog dichtbij, want boeren gebruiken het middel hedendaags nog om bijvoorbeeld schimmels van hun akkers te verdrijven. Piet de Man (het jongetje met de fiets in het logo van Verdrinkend Land) legt in de gemaakte animatie helder en op een simpele manier uit wat inundatie is en hoe hij dat ervaren heeft als jonge knul in de oorlog. De animatie is tevens opgenomen en te bekijken in het educatiepakket dat de stichting heeft laten maken.

Herinneringsborden

In de dorpen en buurtschappen die tijdens de inundatie onder water hebben gestaan zijn meerpalen geplaatst met daarop een authentiek emaille herinneringsbord. Op dit bord is o.a. een unieke foto te zien van het dorp onder water, die genomen is tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Royal Air Force. Op de meerpaal is tevens de gemiddelde waterstand aangegeven, zoals die volgens de Duitse opgaaf destijds werd gehanteerd.

Autorit

Door middel van een externe app gaat men ruim 75 jaar terug in de tijd als men een autorit maakt over het eiland. Op vele punten waar destijds een foto is gemaakt van het geïnundeerde gebied, stopt men en kan er een vergelijking worden gemaakt met het heden. Menigmaal zal men denken; stond het water zo hoog? In de app wordt uiteraard voor de informatievoorziening ook weer teruggekoppeld naar de website.

Fietsroute Verdrinkend Land

Fietsen op Goeree-Overflakkee is bijzonder. Het fietsknooppuntennetwerk op Goeree-Overflakkee is bijna eindeloos; een bewegwijzerd netwerk ‘Van de Punt naar de Plaet’. De routes gaan over zorgvuldig geselecteerde fietspaden, zo mooi en zo uitgebreid vind je het nergens. Daarom zijn er twee net zo bijzondere fietsroutes samengesteld die door het voormalige ‘natte gebied’ lopen. Ze zijn vormgegeven in een handzaam en compact Booqi. Aan de hand van het fietsknooppuntennetwerk komen de fietsers langs punten waar bijna meer dan 75 jaar geleden een foto werd gemaakt van het geïnundeerde landschap. Een bijzondere reis door de tijd op de fiets! De route is verkrijgbaar via VVV Goeree-Overflakkee of in de webwinkel van stichting WO2GO.

Informatiepunt ’t Weeghuus’

Een reeds bestaand ontmoetingspunt aan de haven in Stad aan ’t Haringvliet is ingericht als informatiepunt voor de fietsroutes die hier starten en eindigen. De ooit ietwat kale betonnen muren van ‘het weeghuusje’ vertellen nu het verhaal van de inundatie op Goeree-Overflakkee. Aan de ene kant staat het algemene verhaal over de onderwaterzetting te lezen, aan de andere zijde die van het pitoreske dorpje aan het Haringvliet, mede verteld door Stadtenaar Dingenas Braber.